شیکر صفحه ای (Platform Shaker) و موارد کاربرد آن چیست؟
معرفی شیکر صفحه ای (Platform Shaker)
شیکر صفحه ای، دستگاهی است که برای ایجاد حرکت ارتعاشی و لرزش بر روی یک صفحه مسطح طراحی شده است. این دستگاه پرکاربرد در آزمایشگاه ها، صنایع و تحقیقات برای مخلوط کردن مایعات، همگن سازی نمونه ها، شتاب دادن واکنش های شیمیایی و بسیاری از کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. شیکرهای صفحه ای با ایجاد حرکات رفت و برگشتی، دایره ای یا ترکیبی از این دو، شرایط ایده آلی را برای مخلوط شدن یکنواخت مواد فراهم می کنند. این دستگاه ها در انواع مختلف با قابلیت تنظیم سرعت، زمان و دامنه ارتعاش تولید می شوند و به عنوان ابزاری ضروری در بسیاری از فرآیندهای آزمایشگاهی شناخته می شوند. در ادامه، به بررسی دقیق تر عملکرد، انواع و کاربردهای شیکر صفحه ای خواهیم پرداخت.
نحوه عملکرد شیکر صفحه ای
شیکر صفحه ای دستگاهی است که با ایجاد حرکت ارتعاشی بر روی یک صفحه، محلول ها و نمونه ها را به صورت یکنواخت مخلوط می‌کند. عملکرد این دستگاه به این صورت است که یک صفحه تخت بر روی یک مکانیزم ارتعاشی سوار شده است. این مکانیزم با استفاده از موتورهای الکتریکی یا سایر منابع نیرو، صفحه را به حرکت در می آورد. این حرکت می تواند به صورت خطی (رفت و برگشتی)، دایره‌ای (اوربیتال) یا ترکیبی از این دو باشد. با قرار دادن ظروف حاوی نمونه ها بر روی صفحه، ارتعاشات ایجاد شده باعث حرکت نمونه ها شده و در نتیجه مخلوط شدن یکنواخت آن ها را فراهم می کند. سرعت و دامنه این ارتعاشات قابل تنظیم است و بسته به نوع نمونه و هدف آزمایش، تنظیمات متناسبی برای آن انتخاب می شود. برخی از شیکرهای صفحه ای نیز قابلیت تنظیم زمان را دارند که امکان برنامه ریزی مدت زمان مخلوط شدن را فراهم می کند.
موارد کاربرد شیکر صفحه ای
این شیکر آزمایشگاهی کاربردهای گسترده‌ای در آزمایشگاه‌ها و صنایع مختلف دارد و به عنوان یکی از ابزارهای ضروری در بسیاری از فرآیندها محسوب می‌شود.
یکی از مهم ترین کاربردهای شیکر صفحه ای، مخلوط کردن مایعات است. این دستگاه به راحتی می‌تواند محلول ها، سوسپانسیون ها و امولسیون ها را با ویسکوزیته های مختلف به صورت یکنواخت مخلوط کند. این امر در بسیاری از آزمایش های شیمیایی، بیولوژیکی و دارویی ضروری است. علاوه بر این، شیکر صفحه ای برای همگن سازی نمونه ها نیز بسیار کاربردی است. به عنوان مثال، برای آماده سازی نمونه های خون، بافت و سلول قبل از آنالیز، از شیکر صفحه ای استفاده می شود.
در صنایع مختلف، شیکر صفحه ای کاربردهای متنوعی دارد. در صنعت داروسازی، برای تهیه داروها، محلول ها و سوسپانسیون ها، از شیکر صفحه ای استفاده می شود. در صنعت غذایی، برای مخلوط کردن مواد اولیه، تهیه سس ها و امولسیون ها، این دستگاه بسیار مفید است. همچنین، در صنایع شیمیایی، زیست‌فناوری، نفت و گاز نیز از شیکر صفحه ای برای انجام آزمایشات مختلف و آماده‌سازی نمونه ها استفاده می شود.
یکی دیگر از کاربردهای مهم این شیکر آزمایشگاهی، شتاب دادن به واکنش های شیمیایی است. با ایجاد حرکت و تماس بیشتر بین واکنش‌دهنده ها، سرعت واکنش افزایش می یابد. این امر در بسیاری از فرآیندهای شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی بسیار مهم است. همچنین، شیکر صفحه ای برای استخراج مواد از یک حلال نیز کاربرد دارد. با ایجاد حرکت، تماس بین حلال و ماده مورد نظر افزایش یافته و در نتیجه راندمان استخراج بهبود می‌یابد.
بصورت خلاصه موارد کاربرد شیکر صفحه ای عبارتند از:
- مخلوط کردن مایعات: شیکر صفحه ای برای مخلوط کردن یکنواخت مایعات با ویسکوزیته های مختلف استفاده می شود.
- شتاب دادن واکنش های شیمیایی: لرزش ایجاد شده توسط شیکر صفحه ای می تواند سرعت برخی واکنش های شیمیایی را افزایش دهد.
- همگن کردن نمونه ها: برای آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه ها، شیکر صفحه ای برای همگن کردن مخلوط ها استفاده می شود.
- استخراج مواد: در فرآیندهای استخراج، شیکر صفحه ای برای بهبود تماس بین حلال و ماده مورد نظر به کار می رود.
- توزیع یکنواخت مواد: برای توزیع یکنواخت مواد بر روی یک سطح، شیکر صفحه ای بسیار مفید است.
- شبیه سازی شرایط محیطی: در برخی آزمایش ها، شیکر صفحه ای برای شبیه سازی شرایط محیطی مانند زلزله یا باد استفاده می شود.
انواع شیکر صفحه ای
شیکرهای صفحه ای انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. انتخاب نوع مناسب شیکر به عوامل مختلفی مانند حجم نمونه، نوع نمونه، ویسکوزیته نمونه و هدف آزمایش بستگی دارد. در ادامه، برخی از انواع رایج این نوع شیکر آزمایشگاهی را معرفی می‌کنیم:
شیکر صفحه ای اوربیتال (Orbital Shaker)
شیکر صفحه ای اوربیتال یکی از رایج ترین انواع شیکر است که صفحه آن به صورت دایره ای حرکت می کند. این حرکت ملایم و یکنواخت، آن را برای کشت سلولی، مخلوط کردن ملایم محلول ها و استخراج مایعات ایده آل می سازد. از آنجا که حرکت دایره ای باعث ایجاد یک جریان ملایم در مایع می شود، برای نمونه های حساس به تکان های شدید مناسب است. همچنین، این نوع شیکر برای مخلوط کردن نمونه هایی که حاوی ذرات جامد هستند نیز مناسب است.
شیکر صفحه ای خطی (Linear Shaker)
شیکر صفحه ای خطی صفحه ای دارد که به صورت خطی (رفت و برگشت) حرکت می کند. این نوع حرکت قوی تر از حرکت دایره ای است و برای مخلوط کردن سریع و قوی نمونه ها، استخراج مایعات با ویسکوزیته بالا و جداسازی فازها مناسب است. شیکرهای خطی به دلیل حرکت قوی خود، برای نمونه هایی که نیاز به مخلوط شدن کامل و سریع دارند، مانند نمونه های حاوی رسوب یا ذرات جامد بزرگ، بسیار مناسب هستند.
شیکر صفحه ای سه بعدی (3D Shaker)
شیکر صفحه ای سه بعدی ترکیبی از حرکت خطی و دایره ای است و به این ترتیب، حرکت پیچیده تری را ایجاد می کند. این نوع شیکر برای مخلوط کردن نمونه های پیچیده، شبیه سازی شرایط محیطی خاص و استخراج مواد از ماتریکس های پیچیده مناسب است. انعطاف پذیری بالای این نوع شیکر در ایجاد انواع حرکت، آن را برای طیف وسیعی از کاربردها مناسب می سازد.
شیکر صفحه ای با کنترل دما (Incubated Shaker)
شیکر صفحه ای با کنترل دما علاوه بر ایجاد حرکت، قابلیت کنترل دمای نمونه ها را نیز دارد. این ویژگی آن را برای کشت سلولی، واکنش های آنزیمی و فرآیندهای بیوشیمیایی که نیاز به دمای کنترل شده دارند، بسیار مناسب می سازد. با استفاده از این نوع شیکر می توان شرایط ایده آلی را برای رشد سلولی و انجام واکنش ها فراهم کرد.
مزایای استفاده از شیکر صفحه ای
برخی از مهمترین مزایای استفاده از این دستگاه عبارتند از:
- مخلوط کردن یکنواخت و سریع: شیکر صفحه ای با ایجاد حرکت ارتعاشی، نمونه ها را به صورت یکنواخت و در زمان کوتاهی مخلوط می کند. این ویژگی به ویژه برای نمونه هایی که نیاز به همگن سازی دارند، بسیار مفید است.
- تنظیم پذیری بالا: سرعت و دامنه ارتعاشات در شیکرهای صفحه ای قابل تنظیم است. این ویژگی به کاربران امکان می دهد تا دستگاه را متناسب با نوع نمونه و هدف آزمایش تنظیم کنند.
- کاربرد گسترده: این نوع شیکر در طیف وسیعی از کاربردها از جمله مخلوط کردن مایعات، همگن سازی نمونه ها، شتاب دادن واکنش های شیمیایی و کشت سلولی مورد استفاده قرار می گیرد.
- سادگی استفاده: کار با شیکر صفحه ای بسیار ساده است و به آموزش خاصی نیاز ندارد.
- ایمنی: بسیاری از شیکرهای صفحه ای مجهز به سیستم های ایمنی مانند قطع خودکار در صورت عدم تعادل هستند.
- افزایش بازدهی: با استفاده از شیکر صفحه ای، فرآیندهای آزمایشگاهی به طور قابل توجهی سرعت می‌گیرند و بازدهی کار افزایش می‌یابد.
- تکرارپذیری نتایج: با تنظیم دقیق پارامترهای دستگاه، می توان نتایج آزمایشات را به صورت قابل تکرار به دست آورد.
- حفظ کیفیت نمونه: برخی از شیکرهای صفحه ای مجهز به سیستم کنترل دما هستند که به حفظ کیفیت نمونه های حساس به دما کمک می‌کند.
- کاهش خطای انسانی: با خودکارسازی فرآیند مخلوط کردن، احتمال بروز خطای انسانی کاهش می یابد.
- صرفه جویی در زمان: استفاده از شیکر آزمایشگاهی باعث صرفه‌جویی در زمان و نیروی کار می شود.
نکات مهم در انتخاب شیکر صفحه ای
انتخاب شیکر صفحه ای مناسب برای آزمایشگاه شما، به عوامل مختلفی بستگی دارد که با توجه به نیازهای خاص آزمایش شما، اهمیت پیدا می کنند. در ادامه به برخی از مهم ترین نکات که باید در هنگام انتخاب شیکر صفحه ای به آن‌ها توجه کنید، اشاره خواهیم کرد:
نوع حرکت: نوع حرکت صفحه شیکر، یکی از مهمترین عوامل در انتخاب است. حرکت اوربیتال (دایره‌ای) برای مخلوط کردن ملایم و یکنواخت مناسب است و برای نمونه‌های حساس به تکان‌های شدید ایده‌آل است. حرکت خطی (رفت و برگشتی) برای مخلوط کردن سریع و قوی مناسب بوده و برای نمونه های با ویسکوزیته بالا کاربرد دارد. حرکت سه بعدی ترکیبی از این دو نوع حرکت است و برای مخلوط کردن های پیچیده و شبیه سازی شرایط محیطی خاص مناسب است.
سرعت و دامنه حرکت: سرعت و دامنه حرکت صفحه شیکر، بر میزان مخلوط شدن نمونه تأثیر مستقیم دارد. سرعت کم برای نمونه های حساس و سرعت بالا برای نمونه های با ویسکوزیته بالا مناسب است. دامنه حرکت نیز باید متناسب با حجم و نوع نمونه انتخاب شود.
ظرفیت: ظرفیت شیکر به ابعاد صفحه و وزن باری که می تواند تحمل کند، مربوط می شود. اطمینان حاصل کنید که صفحه شیکر به اندازه کافی بزرگ باشد تا ظروف آزمایشگاهی شما را در خود جای دهد و همچنین بتواند وزن کل ظروف و نمونه ها را تحمل کند.
کنترل دما: اگر نمونه های شما به دمای خاصی نیاز دارند، باید شیکری را انتخاب کنید که قابلیت کنترل دما را داشته باشد. این ویژگی برای کشت سلولی، واکنش‌های آنزیمی و فرآیندهای بیوشیمیایی که نیاز به دمای کنترل شده دارند، بسیار مهم است.
زمان‌سنج: وجود زمان‌سنج به شما امکان می‌دهد تا مدت زمان مخلوط شدن را به طور دقیق تنظیم کنید. این ویژگی برای آزمایش هایی که نیاز به زمان مخلوط شدن مشخصی دارند، بسیار مفید است.
نوع نمونه: نوع نمونه، از جمله ویسکوزیته و حساسیت آن، در انتخاب شیکر تأثیرگذار است. برای نمونه های با ویسکوزیته بالا، به شیکری با قدرت بیشتر نیاز است و برای نمونه های حساس، شیکری با حرکت ملایم و کنترل دقیق تر مناسب است.
ظروف قابل استفاده: اطمینان حاصل کنید که شیکر بتواند از ظروف آزمایشگاهی مورد استفاده شما پشتیبانی کند. برخی از شیکرها دارای صفحات قابل تعویض هستند که امکان استفاده از انواع مختلف ظروف را فراهم می‌کنند.
ابعاد و وزن شیکر: ابعاد و وزن شیکر باید با فضای موجود در آزمایشگاه شما و همچنین امکان جابجایی آن سازگار باشد.
ویژگی های اضافی: برخی از شیکرها دارای ویژگی های اضافی مانند نمایشگر، سیستم هشدار، قابلیت اتصال به کامپیوتر و غیره هستند. این ویژگی ها می توانند استفاده از دستگاه را آسان تر و دقیق تر کنند.
قیمت: قیمت شیکرهای آزمایشگاهی بسیار متنوع است. بودجه خود را مشخص کرده و شیکری را انتخاب کنید که با بودجه شما سازگار باشد و در عین حال تمام نیازهای شما را برآورده کند.
تفاوت شیکر صفحه ای با سایر شیکرهای آزمایشگاهی
شیکرهای آزمایشگاهی ابزارهای بسیار کاربردی برای مخلوط کردن و همگن‌سازی نمونه ها هستند. هر یک از انواع شیکرها برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند و تفاوت های مشخصی با یکدیگر دارند.
شیکر صفحه ای معمولاً دارای صفحه‌ای افقی است که با حرکت خطی یا دایره‌ای کوچک، نمونه‌ها را مخلوط می‌کند. این حرکت ساده و یکنواخت، باعث می‌شود که شیکر صفحه ای برای مخلوط کردن حجم‌های مختلف مایعات، استخراج مایعات و همگن‌سازی نمونه‌ها بسیار مناسب باشد.
شیکر ورتکس با حرکت چرخشی سریع، برای مخلوط کردن حجم‌های کم مایع در لوله های آزمایش استفاده می شود. این حرکت سریع و چرخشی، باعث ایجاد یک گرداب کوچک در مایع شده و مخلوط شدن را سریع تر می کند.
شیکر روتاتور نیز برای مخلوط کردن ملایم نمونه‌ها، به ویژه کشت سلولی، استفاده می‌شوند. حرکت دایره‌ای و آرام این شیکرها، باعث می‌شود که سلول ها کمترین آسیب را ببینند.
از سوی دیگر، شیکر انکوباتور علاوه بر ایجاد حرکت، قابلیت کنترل دما و رطوبت را نیز دارند و برای کشت سلولی و واکنش های آنزیمی که نیاز به شرایط خاص دارند، بسیار مناسب هستند.
در مجموع، انتخاب نوع شیکر به عوامل مختلفی مانند حجم نمونه، نوع نمونه، ویسکوزیته نمونه و هدف آزمایش بستگی دارد. اگر به دنبال شیکری برای مخلوط کردن حجم‌های مختلف مایعات به صورت ملایم و یکنواخت هستید، شیکر صفحه ای انتخاب مناسبی است. اما اگر به شیکری برای مخلوط کردن سریع حجم های کم یا برای کشت سلولی نیاز دارید، باید به سراغ شیکرهای ورتکس یا روتاتور بروید. همچنین اگر نیاز به کنترل دقیق دما و رطوبت دارید، شیکر انکوباتور بهترین گزینه است.
به طور خلاصه، هر یک از انواع شیکرها دارای ویژگی ها و کاربردهای خاصی هستند و انتخاب مناسب ترین نوع، به نیازهای خاص هر آزمایش بستگی دارد. قبل از خرید شیکر، بهتر است با کارشناسان فروش مشورت کرده و نیازهای آزمایشگاهی خود را به طور دقیق بیان کنید.
نکات مهم در هنگام استفاده از شیکر صفحه ای
شیکر صفحه ای یکی از ابزارهای پرکاربرد در آزمایشگاه‌ها است که برای مخلوط کردن و همگن‌سازی نمونه‌ها استفاده می‌شود. برای بهره‌برداری بهینه و افزایش طول عمر این دستگاه، رعایت نکات زیر ضروری است:
قبل از استفاده:
- مطالعه دفترچه راهنما: پیش از استفاده از دستگاه، دفترچه راهنمای آن را به دقت مطالعه کنید. در این دفترچه، اطلاعات کاملی در مورد نحوه کار با دستگاه، تنظیمات مختلف و نکات ایمنی ارائه شده است.
- بررسی ظروف: مطمئن شوید که ظروفی که قرار است روی صفحه شیکر قرار دهید، تمیز و خشک باشند. همچنین، از استحکام ظروف و درپوش آن‌ها اطمینان حاصل کنید تا از نشت محتویات جلوگیری شود.
- تعادل بار: سعی کنید ظروف را به صورت متقارن روی صفحه شیکر قرار دهید تا تعادل دستگاه حفظ شود. عدم تعادل بار می‌تواند باعث لرزش و آسیب به دستگاه شود.
- تنظیم سرعت مناسب: سرعت شیکر را متناسب با نوع نمونه و هدف آزمایش تنظیم کنید. سرعت زیاد برای نمونه‌های حساس یا ویسکوز ممکن است باعث ایجاد کف یا آسیب به نمونه شود.
در حین استفاده:
- نظارت بر دستگاه: در حین کار با شیکر، به طور مرتب بر عملکرد آن نظارت کنید. در صورت مشاهده هرگونه صدای غیرعادی، لرزش بیش از حد یا بوی سوختگی، دستگاه را خاموش کرده و با تکنسین مربوطه تماس بگیرید.
- جلوگیری از اضافه بار: از قرار دادن تعداد زیاد ظرف یا ظروف سنگین روی صفحه شیکر خودداری کنید. اضافه بار می‌تواند به موتور دستگاه آسیب برساند.
- استفاده از ظروف مناسب: از ظروفی استفاده کنید که برای استفاده در شیکر طراحی شده‌اند. این ظروف معمولاً دارای ته صاف و دیواره‌های ضخیم هستند تا در برابر نیروهای گریز از مرکز مقاومت کنند.
- حفظ تعادل دستگاه: در حین کار با شیکر، از جابه‌جایی یا تکان دادن دستگاه خودداری کنید. این کار می‌تواند باعث ایجاد عدم تعادل و آسیب به دستگاه شود.
پس از استفاده:
- تمیز کردن دستگاه: پس از هر بار استفاده، صفحه شیکر و سایر قسمت‌های قابل دسترسی دستگاه را با یک دستمال مرطوب تمیز کنید. از استفاده از مواد شوینده قوی یا ساینده خودداری کنید.
- قطع برق: پس از اتمام کار، حتماً دستگاه را از برق بکشید.
- نگهداری در محیط مناسب: شیکر را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید. از قرار دادن دستگاه در معرض نور مستقیم خورشید یا رطوبت بالا خودداری کنید.
با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از عمر مفید شیکر خود به بهترین نحو استفاده کرده و نتایج دقیق‌تری در آزمایش‌های خود به دست آورید.
قیمت و خرید شیکر صفحه ای
قیمت شیکر صفحه ای به عوامل مختلفی بستگی دارد. برند تولیدکننده، مدل دستگاه، ظرفیت، سرعت، جنس مواد بکار رفته و ویژگی‌های اضافی مانند کنترل دما، زمان‌سنج و قابلیت‌های اتوماسیون، همگی بر روی قیمت نهایی تأثیرگذار هستند. برندهای شناخته شده و دستگاه‌های با تکنولوژی بالاتر معمولاً قیمت بالاتری دارند. همچنین، ظرفیت و سرعت شیکر نیز به طور مستقیم با قیمت آن مرتبط است. شیکرهایی با ظرفیت بالاتر و سرعت بیشتر، قیمت بیشتری دارند.
برای خرید شیکر صفحه ای، بهتر است به شرکت‌های تجهیزات آزمایشگاهی شرکت رسا تجهیز راد مراجعه کنید. ما انواع مختلفی از شیکرهای صفحه ای را با برندهای مختلف عرضه می‌کنیم. قبل از خرید، حتما مشخصات فنی دستگاه، قیمت آن و خدمات پس از فروش را به دقت بررسی کنید.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
